1
คำแนะนำเรื่องต่างๆ ลูกเอ๋ย ถ้าเจ้าเป็นผู้ค้ำประกันให้เพื่อนบ้านของเจ้าได้ทำสัญญากับคนแปลกหน้า
2
ถ้าเจ้าติดบ่วงเพราะคำจากปากของเจ้าและเจ้าติดกับเพราะคำจากปากของเจ้า
3
ลูกเอ๋ย จงทำอย่างนี้และช่วยตัวเจ้าให้พ้นภัยเพราะเจ้าตกอยู่ในกำมือเพื่อนบ้านของเจ้าแล้วรีบไป ถ่อมตัวลง และวิงวอนเพื่อนบ้านของเจ้า
4
อย่าให้ดวงตาของเจ้าหลับลงอย่าให้หนังตาของเจ้าปรือไป
5
จงปลีกตัวของเจ้าจากภัย อย่างละมั่งปลีกตัวจากมือของนายพรานอย่างนกจากมือของคนจับนก
6
คนเกียจคร้านเอ๋ย ไปหามดไป๊พิเคราะห์ดูทางของมัน และจงมีปัญญา
7
โดยปราศจากหัวหน้าเจ้าหน้าที่หรือผู้ปกครอง
8
มันเตรียมอาหารของมันในฤดูแล้งและสะสมเสบียงของมันในฤดูเกี่ยว
9
คนเกียจคร้านเอ๋ย เจ้าจะนอนนานเท่าไร?เมื่อไรเจ้าจะลุกขึ้นจากหลับ?
10
หลับนิด เคลิ้มหน่อยกอดมือพักนิดหน่อย
11
แล้วความจนจะมาหาเจ้าอย่างคนจรจัดคนจรจัดในสมัยโบราณจะดักปล้นทรัพย์ตามทางและความขัดสน อย่างคนถืออาวุธภาษาฮีบรูแปลตรงตัวว่า อย่างคนแห่งโล่ นี่เป็นสำนวนฮีบรูอาจหมายถึงทหารที่หนีทัพแล้วกลายมาเป็นโจร สภษ.24:33-34
12
คนถ่อย คนเลวคือคนที่เที่ยวไปด้วยวาจาคดๆ
13
ตาของเขาก็ขยิบ เท้าของเขาก็ขยับนิ้วของเขาก็เขยิบชี้ไป
14
ความตลบตะแลงในใจเขาคิดประดิษฐ์ความชั่วร้ายหว่านความแตกร้าวอยู่ทุกเวลา
15
เพราะฉะนั้นความหายนะจะมาถึงเขาอย่างฉับพลันเขาจะถูกทำลายทันทีโดยไม่มีทางแก้ไข
16
มีหกสิ่งซึ่งพระยาห์เวห์ทรงเกลียดมีเจ็ดสิ่งซึ่งเป็นที่น่าเกลียดน่าชังสำหรับพระองค์
17
ได้แก่ ดวงตายโส ลิ้นมุสาและมือที่เข่นฆ่าคนบริสุทธิ์
18
ใจที่คิดแผนเลวร้ายเท้าซึ่งรีบวิ่งไปสู่ความชั่ว
19
พยานเท็จซึ่งหายใจออกมาเป็นคำมุสาสำนวนนี้ปรากฏใน สภษ.14:5, 25 ด้วย อาจหมายถึง พูดมุสาอยู่เรื่อยๆ หรือ พูดมุสาอย่างง่ายดายและคนที่หว่านความแตกร้าวในหมู่พี่น้อง
20
ลูกเอ๋ย จงเฝ้ารักษาบัญญัติของพ่อเจ้าและอย่าละทิ้งคำสอนของแม่เจ้า
21
จงพันมันไว้ที่ใจของเจ้าเสมอจงผูกมันไว้รอบคอของเจ้า
22
เมื่อเจ้าเดิน มันจะนำเจ้าเมื่อเจ้านอน มันจะเฝ้าเจ้าและเมื่อเจ้าตื่น มันจะพูดกับเจ้า
23
เพราะบัญญัติเป็นประทีป และคำสอนเป็นแสงสว่างและคำตักเตือนเพื่อการสั่งสอนเป็นทางแห่งชีวิต
24
เพื่อปกป้องเจ้าไว้จากหญิงชั่วจากลิ้นพะเน้าพะนอของหญิงสำส่อน
25
อย่าให้ใจของเจ้าปรารถนาความงามของนางแปลได้อีกว่า อย่าหลงเสน่ห์ความงามของนางอย่าให้นางจับเจ้าด้วยตาเจ้าชู้ของนางภาษาฮีบรูแปลตรงตัวว่า หนังตาของนาง
26
เพราะจะจ้างหญิงโสเภณีด้วยขนมปังก้อนเดียวก็ยังได้แต่หญิงเล่นชู้ภาษาฮีบรูแปลตรงตัวว่า ภรรยาของชายคนหนึ่งล่าชีวิตอันมีค่าของชาย
27
คนเราจะหอบไฟไว้ที่อกของตนโดยมิให้เสื้อผ้าไหม้ได้หรือ?
28
หรือคนเราจะเดินบนถ่านที่ลุกโพลงโดยมิให้เท้าถูกไฟลวกได้หรือ?
29
บุคคลผู้เข้าหาภรรยาของเพื่อนบ้านก็เป็นอย่างนั้นแหละไม่มีใครที่แตะต้องนางแล้วจะไม่ถูกลงโทษ
30
คนเขาไม่ดูหมิ่นขโมยถ้าขโมยเข้าลัก เพื่อบรรเทาความอยากเมื่อเขาหิว
31
ถ้าเขาถูกจับได้ เขาต้องชำระคืนเจ็ดเท่าเขาจะต้องให้สิ่งของทั้งสิ้นในบ้านของเขา
32
ชายที่ล่วงประเวณี ย่อมไม่มีสามัญสำนึกใครทำอย่างนั้นก็ทำลายตนเอง
33
เขาจะได้แผลและความอัปยศและความอดสูของเขาจะลบล้างไม่ได้เลย
34
เพราะความหวงแหนทำให้สามีภาษาฮีบรูแปลตรงตัวว่า ชายฉกรรจ์เกรี้ยวกราดในวันที่เขาแก้แค้น เขาจะไม่เพลามือ
35
เขาจะไม่รับค่าทำขวัญใดๆถึงเจ้าจะทวีของกำนัล เขาก็ไม่ยอมสงบ